به گزارش ایران‌پژواک، مسئولان و سیاست‌گذاران نظام آموزش عالی بارها تاکید کرده‌ بودند که پس از دوره نسبتاً طولانی تعطیلی دانشگاه‌ها به دلیل کرونا؛ بازگشایی دانشگاه‌ها در مهرماه سبب می‌شود که مراکز آموزش عالی کشور با چالش‌های متعددی در حوزه تامین رفاه دانشجویی مواجه شوند. اگرچه دانشگاه‌ها از اعتبار دولتی و کمک‌ خیرین بهره‌ می‌برند اما بازهم از مشکلات اقتصادی و بالا رفتن هزینه‌ها که در سالهای اخیر گریبان‌گیر همه بخش‌ها بوده است دور نیستند. افزایش قیمت مواد غذایی، استهلاک خوابگاه‌ها، هزینه‌های جاری خوابگاه و بسیاری موارد دیگر سبب می‌شوند که مسائل و مشکلات بسیاری در ارتباط با مسائل رفاهی دانشجویان برای دانشگاه ایجاد شود.

با تمام این شرایط، دانشگاه‌ها موظف هستند که شرایط رفاهی دانشجویان را ولو با افزایش قیمت ناچیز که اقتصاد زندگی دانشجویان را تحت تاثیر قرار ندهد و عاملی برای ترک تحصیل جامعه هدف نشود به گونه‌ای مدیریت کنند که خدماتشان را به جامعه هدف ارائه دهند.

در این میان صندوق رفاه دانشجویان کشور، همچون روال هرساله میزان وام‌های دانشجویی، هزینه خوابگاه و قیمت وعده‌های غذایی دانشجویان را اعلام کرد. در ادامه این گزارش قیمت خدمات دانشجویی را می‌خوانید:

دو سناریو در ارتباط با تغذیه دانشجویان وجود دارد

مسئولان صندوق رفاه دانشجویی و سازمان امور دانشجویان درنظر دارند که ۲ سناریو در ارتباط با تهیه غذای دانشجویان به‌کار برند؛ یکی از گزینه‌های مدنظر این است که دانشگاه به روال کنونی ادامه دهند و با توجه به قیمت ابلاغ شده از سوی صندوق رفاه دانشجویان، وعده‌های غذایی را در اختیار جامعه هدف قراردهند؛ پرداخت یارانه‌ به دانشجویان به منظور تهیه غذای و اجرای پایلوت این طرح در برخی از دانشگاه‌ها از دیگر برنامه‌های مدنظر سیاست‌گذاران نظام آموزش عالی است.

"افزایش قیمت مواد اولیه" و "قیمت غذای دانشجویی" سبب می‌شوند که تهیه وعده‌های غذایی دانشجویان به یک چالش اصلی برای دانشگاه‌های کشور محسوب شود.

به گفته دکتر هاشم داداش‌پور، رئیس سازمان امور دانشجویان کشور؛ زمانی که دانشجویان برای هر وعده غذایی مبلغ ۱۶۰۰ تومان پرداخت می‌کردند، مبلغ پرداخت شده معادل ۲۵ درصد قیمت تمام‌شده غذا بود. در حال حاضر، ۳ هزار تومانی که توسط دانشجویان پرداخت می‌شود، معادل ۵ درصد قیمت تمام شده غذا است. ادامه این وضعیت برای دانشگاه‌های کشور سخت است اما برای افزایش قیمت تغذیه دانشجویان، دو موضوع "اقتصاد خانوار" و "اقتصاد دانشجویی" را در کانون توجه قرارداده‌ایم تا قیمت‌ها شرایط اقتصادی دانشجویان را تحت‌ تاثیر قرار ندهند.

قیمت هر وعده غذایی چند؟

ابلاغیه قیمت غذای دانشجویان به دانشگاه، چندی پیش در فضای رسانه‌ای کشور منتشر شد. پیش از انتشار این خبر، دکتر مسعود گنجی، رئیس صندوق رفاه دانشجویان در دومین روز از برگزاری اجلاس روسای دانشگاه‌های کشور که شهریور ماه سال جاری برگزار شد، نرخ غذای دانشجویان در سال تحصیلی جدید را ۳ هزار تومان برای وعده‌های صبحانه، ۴ هزار تومان برای وعده شام و ۶ هزار تومان برای ناهار اعلام کرد. به گفته وی، متوسط قیمت تمام شده یک پرس غذا، معادل ۶۸ هزار و ۵۰۰ تومان است و این در حالی است که در شش ماهه دوم سال جاری، ۱۲۳ میلیون پرس غذا در میان دانشجویان توزیع شود.

اگرچه در نشست روسای دانشگاه‌های اعلام شده بود که میزان قیمت غذای دانشجویان برای وعده‌های صبحانه، ناهار و شام به ترتیب ۳، ۴ و ۶ هزار تومان است اما این ابلاغیه به دانشگاه‌ها طبق مبلغ اعلام شده با عناوینی دیگر منتشر شده است. صندوق رفاه دانشجویان کشور، شرایطی برای دانشگاه‌ها تعیین کرده است که این مراکز آموزشی بتوانند قیمت غذای دانشجویان سنواتی را ۲ تا ۳ برابر گران‌تر نسبت به دیگران دانشجویان عرضه‌کنند.

دکتر گنجی درارتباط با قیمت غذای دانشجویان در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ گفت: «براساس بخش‌نامه‌ای که به دانشگاه‌ها در خصوص نرخ غذای دانشجویی اعلام شده است، مبلغ ۳ هزار تومان برای صبحانه و مبلغ ۴ و ۶ هزار تومان به عنوان سهم دانشجو برای غذای کم هزینه و پرهزینه به دانشگاه‌ها پرداخت می‌شود.»

به گفته وی، تصمیم‌گیری درباره قیمت غذای دانشجویان سنواتی به هیئت‌مدیره دانشگاه‌ها واگذار شده است. مبلغی که این دانشجویان پرداخت می‌کنند، حدود ۲ تا ۳ برابر دیگر دانشجویان است. به این ترتیب دانشگاه‌ها می‌توانند تا میزان ۹ هزار تومان برای وعده صبحانه از دانشجویان دریافت کنند. بر این اساس ممکن است دانشگاه‌ها مبلغ غذای دانشجویی که یک ترم سنوات دارد، را ۲ برابر افزایش دهند.

در حال حاضر تامین غذای دانشجویان به مبلغ ۸ هزار و ۴۳۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور باید تامین شود. در آخرین روز از برگزاری اجلاس روسای دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی، پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری، پیامی از جانب دکتر مسعود گنجی، رئیس صندوق رفاه دانشجویان در خصوص رایزنی با سازمان برنامه و بودجه در خصوص بودجه و قول این سازمان در ارتباط با تامین اعتبار مورد نیاز تامین غذای دانشجویان خوانده شد.

کیفیت غذای دانشجویان و زنجیره مسمومیت‌ها

علاوه بر قیمت غذای مناسب دانشجویان، کیفیت و سلامت وعده‌های غذایی که به دانشجویان ارائه می‌شود باید در کانون توجه قرارگیرد. این در حالی است که مسمویت دانشجویان دو دانشگاه‌ تحصیلات تکمیلی زنجان و امام صادق (ع) در بهار سال ۱۴۰۱ و در هفته‌های اخیر مسومیت دانشجویان دانشگاه‌های صنعتی اصفهان، اراک و دانشگاه خوارزمی در فضای جامعه خبر ساز شده که قطع این زنجیره نیازمند آن است که مسئولان امر نظارت جدی بر مراکز تهیه و توزیع غذاهایی دانشجویی داشته باشند.

آشکار و روشن بود که با کاهش میزان ابتلا به کرونا، آموزش حضوری باردیگر از سرگرفته می‌شود. پس از پایان تعطیلات نوروز ۱۴۰۱ که دانشگاه‌ها به آموزش حضوری بازگشتند، برخی از کاستی‌های دانشگاه‌ها غبار از چهره گرفتند و در دانشگاه‌ها بروز کردند. با توجه به اینکه سال تحصیلی جدید از مهر ماه آغاز شده است، باید کاستی‌های دانشگاه‌ها در حوزه سلامت غذای دانشجویان به کم‌ترین سطح خود برسد.

میزان وام‌های دانشجویی چگونه است؟

وام‌ها به ۵ دسته "تحصیلی"، "ودیعه مسکن متاهلی"، "شهریه"، "بند ج تبصره ۹ قانون بودجه کل کشور" و "تغذیه" طبقه‌بندی می‌شود. میزان وام تحصیلی دانشجویان در سال تحصیلی کنونی در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی پیوسته معادل یک میلیون و ۹۵۰ هزار تومان بود که برای سال تحصیلی آینده مبلغ ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است. همچنین وام تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در مقاطع کارشناسی‌ارشد پیوسته، کارشناسی‌ارشد ناپیوسته و دکترای حرفه‌ای در سال تحصیلی گذشته معادل یک میلیون و ۹۵۰ هزار تومان بود. در حال حاضر، مبلغ این وام در سال تحصیلی آتی نیز ۳ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

همچنین دانشجویان دکتری تخصصی پیوسته و ناپیوسته مبلغ ۶ میلیون تومان نیز در سال تحصیلی گذشته برای وام تحصیلی دریافت می‌کردند. وام این گروه از دانشجویان با افزایش ۵۰۰ هزار تومانی به مبلغ ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در سال تحصیلی جدید رسیده است.

وام مسکن به ۳ گروه "شهر تهران"، "کلان‌شهرها" و "سایر شهرها" تقسیم می‌شود، در سال تحصیلی گذشته، میزان وام مسکن در پایتخت معادل ۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود. در سال تحصیلی جدید، این مبلغ معادل ۳۵ میلیون تومان است. وام مسکن متاهلی در کلان‌ شهرهای ایران برای سال تحصیلی گذشته معادل ۲۶ میلیون تومان بود؛ مبلغ این وام در سال تحصیلی جدید ۳۰ میلیون تومان است. همچنین مبلغ این وام در سایر شهرهای ایران در سال گذشته تحصیلی، مبلغ ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که با افزایش ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی معادل ۲۵ میلیون تومان برای سال تحصیلی جدید است.

میزان وام شهریه در سال گذشته تحصیلی برای مقاطع کاردانی، کارشناسی پیوسته و کارشناسی‌ناپیوسته معادل ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بود. این مبلغ در سال تحصیلی جدید معادل ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان درنظر گرفته شده است. دانشجویان تحصیلات تکمیلی در مقاطع کارشناسی‌ارشد پیوسته، کارشناسی‌ارشد ناپیوسته و دکتری حرفه‌ای در سال تحصیلی گذشته نیز به میزان ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بود. این مبلغ در سال تحصیلی آتی با افزایش ۴۰۰ هزار تومانی به مرز ۳ میلیون تومان رسیده است. همچنین مبلغ وام شهریه دانشجویان دکتری تخصصی پیوسته و ناپیوسته در سال گذشته تحصیلی معادل ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود. این مبلغ در سال تحصیلی جدید نیز ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.

وام بند ج تبصره ۹ قانون بودجه‌ای کشور نیز ویژه دانشجویان تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام (ره) سازمان بهزیستی کشور است. مجلس شورای اسلامی، مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان برای این بند پیش‌بینی کرده است. اگر در یک ازدواج دانشجویی هر دو دانشجو باشند، می‌توانند از وام شهریه ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی استفاده کنند.

قیمت خوابگاه‌ها چگونه است؟

مبلغ حداکثری و حداقلی ماهیانه خوابگاه‌ها به تربیت ۱۶۳ هزار تومان و ۶۷ هزار تومان درنظر گرفته شده است، اجاره‌بهاء مابقی خوابگاه‌ها با توجه به امتیازی که در سطح‌بندی به دست‌می‌آورند، میان مبلغ حداکثری و حداقلی نوسان دارد. بر اساس ماده ۳ قانون صندوق رفاه دانشجویان، اجاره بهای خوابگاه‌های دانشجویی می‌بایست به حساب صندوق رفاه واریز شود تا در زمینه تعمیر و تجهیز و ارتقا خوابگاه‌ها هزینه شود. نرخ اجاره‌بهای خوابگاه‌ها در سامانه صندوق به صورت نیمسال کامل محاسبه می‌شود و پرداخت به صورت ترمی انجام‌ می‌شود.

صندوق رفاه دانشجویان درنظر دارد که شاخص‌های رتبه‌بندی خوابگاه‌ها را با ۵ معیار شامل "موتورخانه"، "سیستم‌ سرمایشی"، "سرویس‌بهداشتی"، "حمام" و "آشپزخانه‌داخلی"، بازبینی و به روزرسانی کند؛ این طرح را تا عید نوروز اجرایی می‌شود.

افزایش خوابگاه‌های متاهلی در یک افق ۴ یا ۵ ساله

دانشگاه‌ها باید ۱۰ درصد از درآمد اختصاصی یا ۱۰ درصد تملک دارایی خود را برای ساخت خوابگاه متاهلی درنظر بگیرند یا برای این موضوع وام دریافت‌کنند. در شرایطی که قانون، دانشگاه‌ها را مکلف به ساخت خوابگاه‌ می‌کند اما مسئولان فعلی نظام آموزش عالی اظهار می‌کنند که تعداد خوابگاه‌های متاهلی کاهش یافته است. دکتر هاشم داداش‌پور، رئیس سازمان امور دانشجویان در گفتگویی اعلام کرد: تعداد خوابگاه‌های متاهلی در یک دهه گذشته کاهش یافته است. با توجه به "قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت" و رویکرد وزارت علوم درنظر داریم که کاهش ساخت خوابگاه‌های متاهلی را جبران کنیم. در یک افق ۴ یا ۵ ساله، درنظر داریم که ۱۰۰ هزار خوابگاه متاهلی بسازیم. اگر بخواهیم تمام تقاضاها را پوشش دهیم به ۷۰ هزار میلیارد تومان احتیاج داریم اما تامین این مبلغ، راحت نیست. به طور قطع، به شرط تامین منابع، شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود. ضمن اینکه در زمینه ساخت خوابگاه خیرین همواره پای کار بوده‌اند و ورود آنها به این حوزه اثربخش بوده است.

۹۲۰ واحد خوابگاهی با ظرفیت ۱۹۶ هزار دانشجو در سال ۱۴۰۰ به ۱۰۲۱ بلوک خوابگاهی با ظرفیت ۲۱۴ هزار دانشجو در سال جاری افزایش یافته است. همچنین ظرفیت خوابگاه‌های متاهلی که ۱۲۹۶ نفر در سال گذشته به ۱۵۰۴ نفر در سال جاری رسیده است.

شرایط سخت اقتصادی امروز حتی برای دانشجویان دانشگاه‌های سراسری که تقریباً به صورت رایگان از امکانات آموزش عالی کشور استفاده می‌کنند در کنار وضعیت مبهم آینده شغلی آنها و بسیاری از مسائل صنفی دیگر از جمله دغدغه‌های است که باید توسط مسولان کشور جدی گرفته شود چرا که قطعاً یک دانشجوی پُر دغدغه نمی‌تواند به طور کامل از عهده وظایف تحصیلی خود برآید. فعالیت‌های که تاکنون مسولان وزارت علوم و وزارت بهداشت و آموزش پزشکی نیز در جهت فراهم آوردن امکانات برای رفاه دانشجویان کشیده‌اند مطمئناً جوابگوی تمامی نیازمندی‌های دانشجویان کشور نیست و نیازمند حمایت مسولان ارشد کشور و سازمان برنامه و بودجه است. امید است که در آینده نزدیک این مهم محقق شود.

انتهای پیام